Mapa drogowa dla miast bez rtęci – spotkanie w Krakowie
Członkowie międzynarodowego konsorcjum Life Mercury-Free – „Życie bez rtęci”, którego członkiem jest AGH, spotkali się z przedstawicielami władz miasta Krakowa, aby zatwierdzić tzw. mapę drogową dla miast partnerskich projektu, czyli działania mające na celu usuwanie z gospodarstw domowych artykułów zawierających rtęć.
Life Mercury-Free (Complex Awareness Raising and Behaviour Change for the Mercury-Free City Environment – LIFE21-GIE-PL-LIFE MERCURY-FREE) to projekt proekologiczny, który porusza problem zanieczyszczenia środowiska rtęcią pochodzącą ze źródeł związanych z używaniem w życiu codziennym przedmiotów zawierających rtęć. Ten pierwiastek był kiedyś szeroko stosowany w produkcji artykułów trafiających do licznych gospodarstw domowych. Ma właściwości fizyko-chemiczne, które ułatwiają rozprzestrzenianie się po uwolnieniu do gleby, wody itp.
Celem projektu jest zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska rtęcią zawartą w produktach gospodarstwa domowego, zorganizowanie szerokiej kampanii informacyjno-edukacyjnej oraz działań na rzecz zmiany zachowań, a także tworzenie Wspólnot Miejskich Wolnych od Rtęci w miastach biorących udział w projekcie. Pilotowane będą kompleksowe działania w czterech miastach o podobnej specyfice: Lwów i Iwano-Frankiwsk w Ukrainie oraz Łódź i Kraków w Polsce. Trzy kolejne miasta – Larissa (Grecja), Evora (Portugalia) i Camerino (Włochy) – będą miastami kontrolnymi.
Life Mercury-Free realizuje konsorcjum, którego liderem jest Politechnika Łódzka. Polskim partnerem jest AGH, a z zagranicy: Politechnika Lwowska (Ukraina), Iwano-Frankowska Akademia Jana Chryzostoma (Ukraina), Universidade de Evora (Portugalia), Universita Degli Studi di Camerino (Włochy). W konsorcjum jest także holenderska firma technologiczna Virtual Angle BV – globalny dostawca zintegrowanych systemów w obszarach technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) oraz grecka organizacja Innovation Hive – Kypseli Kainotomias.
Konsorcjum zbuduje platformę elektroniczną LIFE e-HUB łączącą wszystkich partnerów oraz specjalną platformę edukacyjną.
Na spotkaniu w Krakowie został odczytany list od Prorektora ds. Współpracy AGH prof. Rafała Wiśniowskiego, który zwrócił uwagę, że temat podejmowany w projekcie wpisuje się w działalność AGH, oraz wskazał, że działania związane z ochroną środowiska są kontynuacją prac prof. Walerego Goetla. Prof. Volodymyr Mosorov z Politechniki Łódzkiej przedstawił założenia projektu oraz zadania, które stoją przed członkami konsorcjum. Problemy związane ze zwiększoną zawartością rtęci w środowisku omówił dr hab. inż. Jerzy Górecki, prof. AGH. Naukowiec opowiedział m.in. jak organizmy kontaminują ten niebezpieczny pierwiastek, omówił także drogi, którymi rtęć przedostaje się do środowiska, z naciskiem na działalność człowieka.
Uczestnikom spotkania szczegółowo przedstawione zostały rozwiązania i problemy związane z polityką gospodarowania odpadami w tak dużym mieście jak Kraków. Szczególne zainteresowanie wzbudziły rozwiązania związane z utylizacją niebezpiecznych odpadów, potencjalnie zawierających rtęć, tj. urządzeń elektronicznych i świetlówek. Doceniono tak ciekawe rozwiązania jak Krakowskie Eko-Pudełko oraz Elektrobrygadę na telefon – jako dobre praktyki, które powinny zostać opisane w przygotowywanej mapie drogowej, dotyczącej likwidacji produktów zawierających rtęć.
Podczas spotkania jego uczestnicy przedstawili istniejące rozwiązania oraz propozycje przedsięwzięć edukacyjnych w miastach partnerskich projektu. Propozycje działań edukacyjnych dla Krakowa określił dr hab. inż. Marcin Zych, prof. AGH.
W spotkaniu, które odbyło się w dniach 23–24 listopada 2023 r. w Krakowie, wzięli udział także przedstawiciele Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania, Wydziału Gospodarki Komunalnej i Klimatu UMK, a także Zakładu Odpadów Wielkogabarytowych oraz Usług Dodatkowych.